Weinig mensen weten het. Maar om jou te voorzien van je dagelijks kopje (of meerdere) koffie, gaat er heel wat werk aan vooraf. Daarom laten we je graag kennis maken met de wereld van de koffiekweek en leggen we je in een 3-delige reeks haarfijn uit hoe koffie gekweekt wordt en hoe je van een piepklein zaadje een heerlijk kopje koffie maakt.
Want achter elk kopje koffie schuilt niet alleen de koffiebrander die op vakkundige wijze de groene bonen brandt, maar ook importeurs en cuppers die de beste Arabica en Robusta koffiebonen selecteren, koffiebonenverwerkers die de koffiebonen polijsten en klaarmaken voor export en uiteindelijk de koffieboer die de koffiebessen kweekt. Achter elk kopje koffie schuilen dus een heleboel vakmensen.
In de kwekerij
Een koffiestruik wordt gekweekt uit zaadjes die eerder uit een koffiebes is gewonnen en gedroogd. Koffieboeren selecteren deze zaadjes meestal uit struiken die een grote productiviteit en duurzaamheid kennen. Die gedroogde zaadjes worden gebruikt voor zaailingen tot een jaar of, mits correct opgeslagen, langer na het oogsten.
Eens gezaaid, kan het tot 7 weken duren voor de koffiezaden ontkiemen en zich verder tot plant ontwikkelen. Eens ontkiemt, plant de koffieboer de zaailingen in individuele potten en naar gelang het groeiproces vordert krijgen de plantjes meer en meer zonlicht te zien tot het punt dat ze verplant worden.
Naar de plantage
Eens de koffieplantjes een jaar oud zijn, worden ze verplaatst naar de plantage. Vaak gebeurt dit tijdens het regenseizoen in de koffiegebieden. De grond rondom de jonge struik blijft dan namelijk vochtig waardoor de wortels zich stevig in de grond kunnen verankeren.
De koffieboer plant de zaailingen in ondiepe gaten ongeveer 2,5 - 3,5 meter uit elkaar. Dit geeft de planten ruimte om zich te ontwikkelen door de wortels die zich kunnen vertakken en het zonlicht de plant maximaal kan bereiken. Bovendien creëert dit ruimte om tijdens de oogst makkelijk bij de bessen te kunnen.
Cultiveren van de koffiestruik.
Het cultiveren van de koffiestruik omvat het voortdurend wieden, snoeien, bemesten en spuiten.
In het algemeen gebeurt het bemesten alleen wanneer de struiken vruchten beginnen te krijgen. Dit is als ze ongeveer drie jaar oud zijn. Bemesten heeft als doel de kali, stikstof en fosforzuur dat de koffiestruik uit de grond gebruikt te herstellen.
Het snoeien is een belangrijk onderdeel van het teeltproces. Niet gesnoeide koffiestruiken kunnen een hoogte krijgen van 12 m waardoor het moeilijk wordt om de bessen te oogsten. Er komt in dat geval ook te veel van de voedingsstoffen, die uit de bodem worden opgenomen, in het hout van de struik, in plaats van in de bessen. In het algemeen worden koffiestruiken, na de eerste oogst, jaarlijks gesnoeid en op een hoogte van 1,8 - 3,65 m gehouden.
Koffiestruiken hebben hun grootste productie van het zesde tot het vijftiende jaar. Sommige struiken kunnen wel 20 - 30 jaar een goede productie hebben. Een struik produceert ongeveer 1 kilo ruwe koffiebonen per jaar. Aan het einde van de levensduur van de struik, wordt deze gesnoeid op het niveau van de grond en krijgen alleen de sterkste spruiten die uit de stronk ontkiemen de kans om te rijpen.
Volgende keer laten we je kennis maken met de rest van het productieproces.